X-Git-Url: https://git.tokkee.org/?a=blobdiff_plain;f=share%2Ftutorials%2Ftutorial-shapes.nl.svg;h=e7026d504ca2e55566e92063cdfedaaeff956acf;hb=40e5cf3e8f0ddda79b1650df77d0f847a22822bf;hp=2437a149eb5db015277844f98ef67364578ca09c;hpb=9eb3f5487e349bceb5be7b5c41b20710ee798038;p=inkscape.git diff --git a/share/tutorials/tutorial-shapes.nl.svg b/share/tutorials/tutorial-shapes.nl.svg index 2437a149e..e7026d504 100644 --- a/share/tutorials/tutorial-shapes.nl.svg +++ b/share/tutorials/tutorial-shapes.nl.svg @@ -1,512 +1,1097 @@ - - - - - - - - - - - - - - - image/svg+xml - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - Gebruik Ctrl+pijl omlaag om te scrollen - - handleiding - ::VORMEN - - - + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + image/svg+xml + + + + + + + + + + + + + + + + + Gebruik Ctrl+pijl omlaag om te scrollen + + handleiding + + + ::VORMEN + - - - -Deze handleiding behandelt de vier vormgereedschappen: rechthoek, ellips, ster en spiraal. We zullen de mogelijkheden van Inkscape vormen illustreren en voorbeelden tonen van hoe en wanneer ze gebruikt kunnen worden. - -Gebruik Ctrl+Pijltjestoetsen, muiswiel of middenmuisknop om naar beneden te scrollen. Voor de basis van objecten maken, selectie en transformatie, zie de Basishandleiding in Help > Handleidingen. - - - -Inkscape heeft vier flexibele vormgereedschappen. Elk gereedschap maakt of wijzigt zijn eigen vorm. Een vorm is een object dat je kan wijzigen op een voor de vorm unieke wijze door gebruik te maken van versleepbare handvatten en numerieke parameters die het uitzicht van de vorm bepalen. - -Bijvoorbeeld, bij een ster kan je het aantal hoeken aanpassen, de lengte van de armen, de hoek, ronding, etc. - maar een ster blijft een ster. Een vorm is “minder vrij” dan een eenvoudig pad, maar het is dikwijls interessanter en bruikbaarder. Je kan een vorm altijd converteren naar een pad (Ctrl+Shift+C), maar de omgekeerde bewerking is niet mogelijk. - -De vormgereedschappen zijn Rechthoek, Ellips, Ster en Spiraal. Laat ons eerst kijken naar hoe vormgereedschappen in het algemeen werken; dan zullen we elk vormtype in detail bekijken. - - - -Algemene tips -Een nieuwe vorm wordt gemaakt door slepen op het canvas met het overeenkomstige gereedschap. Wanneer de vorm is aangemaakt en zolang deze is geselecteerd, zijn witte diamandvormige handvatten zichtbaar. Hiermee kan je onmiddellijk wijzigen wat je gemaakt hebt door het slepen van deze handvatten. - -De vier vormen tonen hun handvatten zowel in het vormgereedschap als in het knooppunten-gereedschap (F2). Wanneer je met de muis over een knooppunt komt, toont de statusbalk wat dit handvat zal doen bij slepen of klikken in combinatie met verschillende toetsen. - -Bovendien toont elk gereedschap zijn parameters in de Gereedschapsdetailsbalk (die zichtbaar is boven het canvas). Meestal bevat deze een aantal numerieke invoervelden en een knop om de waarden te herstellen naar de standaardwaarden. Wanneer vormen van het huidige vormgereedschap geselecteerd zijn, verandert de selectie bij aanpassing van de waarden in de balk. - -Elke aanpassing aan de gereedschapsdetails worden onthouden en gebruikt voor het volgende object dat je tekent met het gereedschap. Zo zullen na het wijzigen van het aantal hoekpunten van een ster alle nieuwe sterren hetzelfde aantal hoekpunten hebben. Bovendien zullen bij het selecteren de details van de vorm zichtbaar zijn in de gereedschapsdetailsbalk waardoor de waarden voor nieuwe vormen van dit type ingesteld worden. - -Met het vormgereedschap kan een object geselecteerd worden door erop te klikken. Ctrl+klik (selecteren in groep) en Alt+klik (selecteren onder) werken zoals bij het selectiegereedschap. Esc deselecteert. - - - -Rechthoeken -Een rechthoek is de eenvoudigste, maar misschien de meest algemene vorm in illustraties. Inkscape tracht het maken en wijzigen van rechthoeken zo eenvoudig en handig te maken als mogelijk. - -Activeer het gereedschap Rechthoek met F4 of door het klikken op de knop in de knoppenbalk. Teken een nieuwe rechthoek langs deze blauwe - -teken hier - -Verander vervolgens, zonder het verlaten van het gereedschap Rechthoek, de selectie van de ene naar de andere door erop te klikken. - -Toetscombinaties voor het tekenen van rechthoeken: - -Met Ctrl: teken een vierkant of rechthoek met een gehele ratio (2:1, 3:1, etc.). -Met Shift: teken rond het startpunt als centrum. - - -Zoals je kan zien, heeft de geselecteerde rechthoek (de net getekende rechthoek is altijd geselecteerd) drie handvatten in drie hoeken. Eigenlijk zijn dit vier handvatten, maar twee overlappen (in de hoek rechtsboven) indien de hoeken niet afgerond zijn. Deze twee handvatten zijn afrondingshandvatten; de twee andere (linksboven en onderaan rechts) zijn herschaalhandvatten. - -Beschouwen we eerst de afrondingshandvatten. Klik en sleep er een naar beneden. Alle hoeken van de rechthoek worden afgerond. Je ziet nu ook het tweede afrondingshandvat - het blijft op de originele positie in de hoek. Indien je cirkelvormig afgeronde hoeken wil, dan is dit alles wat je moet doen. Indien je hoeken wil die langs een zijde meer afgerond zijn dan langs de andere zijde, kan je het andere handvat naar links verplaatsen. - -Hier hebben de eerste rechthoeken cirkelvormig afgeronde hoeken en de andere twee elliptisch afgeronde hoeken: - -Elliptisch afgeronde hoekenCirkelvormig afgeronde hoeken - -Klik, nog steeds in het gereedschap Rechthoek, op deze rechthoeken om ze te selecteren en observeer hun afrondingshandvatten. - -Vaak moeten de straal en vorm van de afgeronde hoeken constant zijn in de volledige compositie, zelfs als de grootte van de rechthoeken verschillend is (zoals bij diagrammen met afgeronde kaders van verschillende grootten). Inkscape maakt dit eenvoudig. Ga over naar het selectie-gereedschap. In de knoppenbalk Gereedschapsdetails is er een groep van vier wisselknoppen waarvan de tweede van links twee concentrisch afgeronde hoeken toont. Hiermee controleer je of de afgeronde hoeken meeschalen wanneer de rechthoek geschaald wordt. - -Als voorbeeld is hier de originele rode rechthoek gedupliceerd en verschillende keren geschaald in verschillende proporties met de knop “Afgeronde hoeken schalen” uit: - -Schalen van afgeronde rechthoeken met "Afgeronde hoeken schalen" AF - -Zie hoe de grootte en vorm van de afgeronde hoeken gelijk is bij alle rechthoeken opdat de afrondingen perfect uitgelijnd zijn in de rechter bovenhoek. Alle blauw gestippelde rechthoeken zijn afkomstig van de originele rode rechthoek door schalen met het selectie-gereedschap zonder manuele aanpassing van de afrondingshandvatten. - -Ter vergelijking is hier dezelfde compositie, maar nu gemaakt met de knop“Afgeronde hoeken schalen” aan: - -Schalen van afgeronde rechthoeken met "Afgeronde hoeken schalen" AAN - -Nu zijn de afgeronde hoeken net zo verschillend bij de diverse rechtoeken. Er is geen enkele overeenkomst in de rechter bovenhoek (zoom in!). Dit is (uiterlijk) gelijk aan het geval waarbij je de originele rechthoek zou converteren naar een pad (Ctrl+Shift+C) en dit te schalen als een pad. - -Dit zijn de toetscombinaties voor de afrondingshandvatten van een rechthoek: - -Sleep met Ctrl om de andere straal gelijk te maken (cirkelvormige afronding). -Ctrl+klik om de andere straal gelijk te maken zonder slepen. - -Shift+klik om de afronding te verwijderen. - - -Je hebt misschien opgemerkt dat de gereedschapsdetailsbalk van het Rechthoek-gereedschap de horizontale (Rx) en verticale (Ry) afrondingsstralen van de rechthoek weergeeft zodat je ze precies kan instellen met een lengteëenheid naar keuze. De knop Zonder afronding doet wat hij zegt - afronding bij de geselecteerde rechthoek(en) verwijderen. - -Een belangrijk voordeel van deze bediening is de mogelijkheid tot gelijktijdige aanpassing van verschillende rechthoeken. Indien je bijvoorbeeld alle rechthoeken in de laag wil aanpassen, druk dan op Ctrl+A (Alles selecteren) en stel de waarden in die je wil bij de gereedschapsdetails. Indien er ook andere objecten dan rechthoeken geselecteerd zijn, worden deze genegeerd - enkel rechthoeken worden aangepast. - -Beschouwen we nu de herschaalhandvatten van een rechthoek. Je kan je afvragen waarom we deze nodig kunnen hebben, indien we evengoed de rechthoek kunnen schalen met het selectie-gereedschap? - -Het probleem met het selectie-gereedschap is dat de notie van horizontaal en verticaal altijd deze van de pagina is. In tegenstelling hiermee schalen de herschaalhandvatten van de rechthoek langs de zijden van de rechthoek, zelfs indien de rechthoek geroteerd of scheefgetrokken is. Tracht bijvoorbeeld deze rechthoek eerst te schalen met het selectie-gereedschap en vervolgens met de herschaalhandvatten van het rechthoek-gereedschap: - - - -Aangezien er twee herschaalhandvatten zijn, kan je de rechthoek schalen in elke richting verplaatsen of langs zijn zijden verplaatsen. Herschaalhandvatten behouden altijd de afrondingsstralen. - -Dit zijn enkele toetscombinaties voor de herschaalhandvatten: - - -Sleep met Ctrl om het schalen te beperken tot de richting van de zijden of diagonaal van de rechthoek. Met andere woorden, Ctrl behoudt ofwel breedte, hoogte of de hoogte/breedte verhouding van de rechthoek (eveneens in zijn eigen coördinatensysteem dat geroteerd of scheefgetrokken kan zijn). - - -Hier is dezelfde rechthoek. De grijze puntlijnen tonen de richtingen waarin de herschaalhandvatten zullen verplaatsen door slepen samen met Ctrl (probeer): - - - - - - - - Beperkingen ten opzichte van rechthoek - herschaalhandvat met Ctrl - -Door het scheeftrekken en roteren van een rechthoek, en vervolgens te dupliceren en schalen met de herschaalhandvatten, kunnen 3D-composities eenvoudig gemaakt worden: - -3 originele rechthoekenVerschillende rechthoeken gekopieerd en herschaald met behulp van handvatten, meestal met Ctrl - -Hier zijn nog enkele voorbeelden van composities met rechthoeken, met afronding en gradiëntvulling: - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -Ellipsen -Het gereedschap Ellips (F5) kan ellipsen en cirkels maken die je kan omzetten in segmenten of bogen. De toetscombinaties zijn dezelfde als bij het gereedschap Rechthoek: - - -Met Ctrl: teken een cirkel of een ellips met integer-ratio van de stralen. -Met Shift: teken rond het startpunt als centrum. - - -Laten we de handvatten van een ellips bekijken. Selecteer deze: - - - -Initieel zie je eveneens drie handvatten, maar er zijn er eigenlijk vier. Het rechtse handvat zijn twee overlappende handvatten die je toelaten de ellips te “openen”. Sleep het rechtse handvat en sleep vervolgens het handvat dat verschijnt om een segmenten of bogen te verkrijgen: - - - -Om een segment (boog met twee stralen) te maken, sleep buiten de ellips; om een boog te maken, sleep erbinnen. Hierboven zijn 4 segmenten links en drie bogen rechts. Merk op dat bogen open vormen zijn, dit wil zeggen dat de lijn enkel langs de ellipsrand gaat, maar niet de uiteinden van de boog verbindt. Dit wordt duidelijker indien je de vulling verwijdert, zodat enkel de lijn overblijft: - - - - - - 15 - - SegmentenBogen - -Let op de waaierachtige groep van smalle segmenten aan de linkerzijde. Deze is eenvoudig te maken door het draaien in stappen van het handvat met Ctrl. Dit zijn de sneltoetsen voor handvatten van bogen/segmenten: - - -Met Ctrl: om het handvat te draaien in stappen van 15 graden. -Shift+klik om de ellips volledig te maken (geen boog of segment). - - -De draaistap kan aangepast worden in de Inkscape Voorkeuren (tabblad Stappen) - -De twee andere handvatten van de ellips worden gebruikt voor het schalen rond het middelpunt. De toetscombinaties zijn vergelijkbaar met deze van de afrondingshandvatten van een rechthoek: - - -Slepen met Ctrl om een cirkel te maken (andere straal gelijk maken). -Ctrl+klik om een cirkel te maken zonder slepen. - - -Bovendien passen deze handvatten, net zoals de afrondingshandvatten van rechthoeken, de hoogte en breedte van de ellips aan in het assenstelsel eigen aan de ellips. Dit betekent dat een geroteerde of scheve ellips eenvoudig kan uitgerokken of samengedrukt worden langs de originele assen en geroteerd of scheefgetrokken blijven. Tracht een van deze ellipsen te schalen met behulp van hun herschaalhandvatten. - - - - - - -Sterren -Sterren zijn de meest complexe en de meest opwindende Inkscape vorm. Indien je je vrienden wil imponeren, laat ze dan spelen met het gereedschap Sterren. Het betekent eindeloos vermaak - ronduit verslavend! - -Het gereedschap Sterren kan twee gelijkaardige maar verschillende soorten objecten maken: sterren en polygonen. Een ster heeft twee handvatten waarvan de posities de lengte en vorm van de tippen bepalen. Een polygoon heeft slechts een handvat dat de polygoon roteert en schaalt wanneer het versleept wordt: - - - - Ster - - Veelhoek - -In de gereedschapsdetailsbalk van het gereedschap sterren is er eerst een selectievak om de ster om te zetten in de overeenkomstige polygoon en terug. Het volgende numerieke veld stelt het aantal hoekpunten van een ster of polygoon in. Deze parameter kan alleen via de gereedschapsdetailsbalk ingesteld worden. De toegelaten range gaat van 3 (logisch) tot 1024, maar het gebruik van grote getallen (bv. > 200) vertraagt de computer. - -Tijdens het tekenen van een ster of polygoon, - - -Sleep met Ctrl om te draaien in stappen van 15 graden. - - -Van nature is een ster een interessantere vorm, alhoewel polygonen in de praktijk vaak bruikbaarder zijn. De twee handvatten van een ster hebben licht verschillende functies. Het eerste handvat (initieel op een knooppunt, bijvoorbeeld op een convexe hoek) maken de stralen van de ster langer of korter, maar wanneer je roteert ten opzichte van het middelpunt van de vorm roteert het ander knooppunt mee. Dit betekent dat je de stralen niet kan scheeftrekken met dit handvat. - -Het andere handvat (initieel op een concave hoek tussn twee knooppunten) kan daarentegen radiaal en tangentieel vrij bewegen zonder het andere handvat op een hoekpunt te beïnvloeden. (In feite kan dit handvat zelf een hoekpunt worden door het verder van het middelpunt te plaatsen dan het andere handvat.) Dit handvat kan de stralen van de ster scheeftrekken om alle soorten kristallen, mandala's, sneeuwvlokken en stekelvarkens te maken: - - - -Indien je een gewone ster wil zonder dit maatwerk, kan je het tweede handvat eveneens laten werken als het eerste schalingshandvat: - - -Sleep met Ctrl om de stralen strict radiaal te houden (geen helling). -Ctrl+klik om de helling te verwijderen zonder slepen. - - -Als een handige toevoeging van het slepen van handvatten heeft de gereedschapsdetailsbalk het veld spaakverhouding dat de verhouding van de afstanden van beide handvatten tot het middelpunt bevat. - -Sterren in Inkscape hebben nog twee trucs. In de meetkunde is een veelhoek een vorm met rechte randen en scherpe hoeken. In de echte wereld bestaat er veel variatie in curvilineariteit en ronding is normaal. Inkscape kan dit eveneens. Ronding van een ster of veelhoek werkt echter een beetje anders in vergelijking met ronding van een rechthoek. Je gebruikt daartoe geen speciaal handvat, maar - - -Shift+sleep een handvat tangentieel om een ster of veelhoek af te ronden. -Shift+klik een handvat om ronding te verwijderen. - - -“Tangentieel” betekent in een richting loodrecht op de straal. Indien je een handvat “roteert” met Shift in tegenwijzerzin rond het centrum, krijg je positieve ronding; in wijzerzin krijg je negatieve ronding. Zie hieronder voorbeelden van negatieve ronding. - -Hieronder is het verschil tussen een afgerond vierkant (gereedschap Rechthoek) en een afgeronde 4-zijdige veelhoek (gereedschap Sterren) weergegeven: - - - - Afgeronde veelhoek - - Afgeronde rechthoek - -Zoals je kan zien, heeft een afgeronde rechthoek rechte lijnstukken en cirkelvormige (of algemeen elliptische) afrondingen. Een afgeronde veelhoek of ster heeft daarentegen geen rechte lijnstukken; de kromming varieert continu van het maximum (in de hoeken) naar het minimum (halfweg tussen hoeken). Inkscape doet dit door middel van colineaire Bezier raaklijnen voor elk hoekpunt van de vorm (je kan ze zien indien je de vorm omzet in een pad en het gereedschap Knooppunten gebruikt). - -De parameter Afronding die je kan aanpassen in de gereedschapsdetailsbalk, is de verhouding van deze raaklijnen tot de lengte van de zijden van de polygoon/ster waaraan zij raken. Deze parameter kan negatief zijn wat de richting van de raaklijnen omkeert. Waarden van 0.2 tot 0.4 geven “normale” ronding; andere waarden geven dikwijls mooie, ingewikkelde en totaal onvoorspelbare patronen. Een ster met een grote afronding kan reiken tot ver voorbij de posities van de handvatten. Hier zijn enkele voorbeelden, elk met de waarde voor afronding: - -0.250.250.250.370.433.0-3.00.415.431.850.21-3.0-0.43-8.940.39 - -Indien je de stralen van een ster scherp wil hebben, maar de concave punten afgerond of vice verse, kan dit eenvoudig bekomen worden door het toekennen van een dynamische rand aan de ster: - -Originale sterGekoppelde rand, vernauwingGekoppelde rand, verwijding - -Shift+slepen van handvatten van een ster in Inkscape is een van de ''' . Maar het kan nog beter. - -Om nauwkeuriger reële vormen te maken, kan Inkscape sterren en polygonen randomiseren (willekeurig vervormen). Weinig randomisatie maakt een ster minder regelmatig, menselijker en soms grappig; sterke randomisatie is een boeiende manier om een diversiteit aan gekke, onvoorspelbare vormen te maken. Een afgeronde ster blijft mooi afgerond bij randomisatie. Dit zijn de toetscombinaties - - -Alt+sleep een handvat tangentieel om de ster of polygoon te randomiseren. -Alt+klik een handvat om randomisatie te verwijderen. - - -Bij het tekenen of handvat-wijzigen van een gerandomiseerde ster, zal deze “beven” omdat elke unieke positie van zijn handvatten overeenkomt met zijn eigen unieke randomisatie. Bijgevolg, een handvat verplaatsen zonder Alt herrandomiseert de vorm bij dezelfde mate van willekeur, terwijl Alt-slepen de randomisatie behoudt, maar de mate van willekeur aanpast. Hier zijn sterren waarvan de parameters identiek zijn, maar ze zijn elk geherrandomiseert door het handvat een weinig te verplaatsen (mate van willekeur is 0.1): - - - -En hier is de middelste ster van de vorige rij met de mate van willekeur variërend van -0.2 tot 0.2: - -+0.2+0.10-0.1-0.2 - -Alt+klik een handvat van de middelste ster in deze rij en observeer de evolutie naar de buren rechts en links - en verder. - -Je vind misschien je eigen toepassingen voor gerandomiseerde sterren, maar ronde amoebe-achtige vlekken en grote ruwe planeten met fantastische landschappen behoren tot de mogelijkheden: - - - - - - -Spiralen -Inkscape's spiraal is een flexibele vorm en alhoewel niet zo veelzijdig is als de ster, is hij soms erg handig. Een spiraal wordt net zoals een ster vanuit het middelpunt getekend, zowel tijdens tekenen als bewerken, - - -Ctrl+sleep om te draaien in stappen van 15 graden - - -Eens getekend heeft een spiraal twee handvatten op de uiteinden. Beide handvatten rollen de spiraal bij gewoon slepen op of af (dit wil zeggen, het aantal draaiingen verandert). Mogelijke toetscombinaties: - -Buitenste handvat: - - -Shift+sleep om te schalen/roteren rond het middelpunt (zonder op-/afrollen) -Alt+sleep om de straal vast te houden tijdens op-/afrollen. - - -Binnenste handvat - - -Alt+sleep verticaal om te convergeren/uit te waaieren. -Alt+klik om uitwaaiering opnieuw in te stellen -Shift+klik om het binnenste handvat naar het middelpunt te verplaatsen. - - -Uitwaaiering van een spiraal is de mate van niet-lineariteit in de omwentelingen. Indien gelijk aan 1, is de spiraal uniform. Indien kleiner dan 1 (Alt+sleep naar boven), is de spiraal denser in de periferie. Indien groter dan 1 (Alt+sleep naar onder), is de spiraal denser in het midden: - -0.20.5621 - -Het maximaal aantal omwentelingen is 1024. - -Net zoals het ellipsgereedschap niet alleen bruikbaar is voor ellipsen, maar ook voor bogen (lijnen met constante kromming), is de spiraal handig voor het maken van lijnen met continu variërende kromming. In vergelijking met een gewone Bezier curve is een spiraal dikwijls handiger, omdat je hem korter of langer kan maken met het handvat langs de curve, zonder de vorm te beïnvloeden. Bovendien, waar een spiraal meestal getekend wordt zonder vulling, kan je vulling toevoegen en de lij verwijderen voor interessante effecten. - - - -Vooral interessant zijn spiralen met puntlijn - deze combineren de goede dichtheid van de vorm met reguliere equidistante markeringen (punten of strepen) voor mooie Moiré-effecten: - - - - - - -Conclusies -Inkscape's vormgereedschappen zijn ergf krachtig. Leer hun trucs en speel ermee - dit verdient zichzelf terug bij je ontwerpen, omdat het gebruik van vormen in plaats van eenvoudige paden je vectorwerk sneller maakt en eenvoudiger te bewerken. Indien je ideeën hebt voor toekomstige verbeteringen aan de vormgereedschappen, contacteer aub. de ontwikkelaars. - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - image/svg+xml - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - Gebruik Ctrl+pijl omhoog om te scrollen - - + + + + + + Deze handleiding behandelt de vier vormgereedschappen: rechthoek, ellips, ster en spiraal. We zullen de mogelijkheden van Inkscape vormen illustreren en voorbeelden tonen van hoe en wanneer ze gebruikt kunnen worden. + + + + + + + Gebruik Ctrl+Pijltjestoetsen, muiswiel of middenmuisknop om naar beneden te scrollen. Voor de basis van objecten maken, selectie en transformatie, zie de Basishandleiding in Help > Handleidingen. + + + + + + + Inkscape heeft vier flexibele vormgereedschappen. Elk gereedschap maakt of wijzigt zijn eigen vorm. Een vorm is een object dat je kan wijzigen op een voor de vorm unieke wijze door gebruik te maken van versleepbare handvatten en numerieke parameters die het uitzicht van de vorm bepalen. + + + + + + + Bijvoorbeeld, bij een ster kan je het aantal hoeken aanpassen, de lengte van de armen, de hoek, ronding, etc. - maar een ster blijft een ster. Een vorm is “minder vrij” dan een eenvoudig pad, maar het is dikwijls interessanter en bruikbaarder. Je kan een vorm altijd converteren naar een pad (Ctrl+Shift+C), maar de omgekeerde bewerking is niet mogelijk. + + + + + + + De vormgereedschappen zijn Rechthoek, Ellips, Ster en Spiraal. Laat ons eerst kijken naar hoe vormgereedschappen in het algemeen werken; dan zullen we elk vormtype in detail bekijken. + + + Algemene tips + + + + + + + Een nieuwe vorm wordt gemaakt door slepen op het canvas met het overeenkomstige gereedschap. Wanneer de vorm is aangemaakt en zolang deze is geselecteerd, zijn witte diamandvormige handvatten zichtbaar. Hiermee kan je onmiddellijk wijzigen wat je gemaakt hebt door het slepen van deze handvatten. + + + + + + + De vier vormen tonen hun handvatten zowel in het vormgereedschap als in het knooppunten-gereedschap (F2). Wanneer je met de muis over een knooppunt komt, toont de statusbalk wat dit handvat zal doen bij slepen of klikken in combinatie met verschillende toetsen. + + + + + + + Bovendien toont elk gereedschap zijn parameters in de Gereedschapsdetailsbalk (die zichtbaar is boven het canvas). Meestal bevat deze een aantal numerieke invoervelden en een knop om de waarden te herstellen naar de standaardwaarden. Wanneer vormen van het huidige vormgereedschap geselecteerd zijn, verandert de selectie bij aanpassing van de waarden in de balk. + + + + + + + Elke aanpassing aan de gereedschapsdetails wordt onthouden en gebruikt voor het volgende object dat je tekent met het gereedschap. Zo zullen na het wijzigen van het aantal hoekpunten van een ster alle nieuwe sterren hetzelfde aantal hoekpunten hebben. Bovendien zullen bij het selecteren de details van de vorm zichtbaar zijn in de gereedschapsdetailsbalk waardoor de waarden voor nieuwe vormen van dit type ingesteld worden. + + + + + + + Met het vormgereedschap kan een object geselecteerd worden door erop te klikken. Ctrl+klik (selecteren in groep) en Alt+klik (selecteren onder) werken zoals bij het selectiegereedschap. Esc deselecteert. + + + Rechthoeken + + + + + + + Een rechthoek is de eenvoudigste, maar misschien de meest algemene vorm in illustraties. Inkscape tracht het maken en wijzigen van rechthoeken zo eenvoudig en handig mogelijk te maken. + + + + + + + Activeer het gereedschap Rechthoek met F4 of door het klikken op de knop in de knoppenbalk. Teken een nieuwe rechthoek langs deze blauwe: + + teken hier + + + + + + + Verander vervolgens, zonder het verlaten van het gereedschap Rechthoek, de selectie van de ene naar de andere door erop te klikken. + + + + + + + Toetscombinaties voor het tekenen van rechthoeken: + + + + + + + + Met Ctrl: teken een vierkant of rechthoek met een gehele ratio (2:1, 3:1, etc.). + + + + + + + + Met Shift: teken rond het startpunt als centrum. + + + + + + + Zoals je kan zien, heeft de geselecteerde rechthoek (de net getekende rechthoek is altijd geselecteerd) drie handvatten in drie hoeken. Eigenlijk zijn dit vier handvatten, maar twee overlappen (in de hoek rechtsboven) indien de hoeken niet afgerond zijn. Deze twee handvatten zijn afrondingshandvatten; de twee andere (linksboven en onderaan rechts) zijn herschaalhandvatten. + + + + + + + Beschouwen we eerst de afrondingshandvatten. Klik en sleep er een naar beneden. Alle hoeken van de rechthoek worden afgerond. Je ziet nu ook het tweede afrondingshandvat - het blijft op de originele positie in de hoek. Indien je cirkelvormig afgeronde hoeken wil, dan is dit alles wat je moet doen. Indien je hoeken wil die langs een zijde meer afgerond zijn dan langs de andere zijde, kan je het andere handvat naar links verplaatsen. + + + + + + + Hier hebben de eerste rechthoeken cirkelvormig afgeronde hoeken en de andere twee elliptisch afgeronde hoeken: + + Elliptisch afgeronde hoeken + Cirkelvormig afgeronde hoeken + + + + + + + + + + Klik, nog steeds in het gereedschap Rechthoek, op deze rechthoeken om ze te selecteren en observeer hun afrondingshandvatten. + + + + + + + Vaak moeten de straal en vorm van de afgeronde hoeken constant zijn in de volledige compositie, zelfs als de grootte van de rechthoeken verschillend is (zoals bij diagrammen met afgeronde kaders van verschillende grootten). Inkscape maakt dit eenvoudig. Ga over naar het selectie-gereedschap. In de knoppenbalk Gereedschapsdetails is er een groep van vier wisselknoppen waarvan de tweede van links twee concentrisch afgeronde hoeken toont. Hiermee controleer je of de afgeronde hoeken meeschalen wanneer de rechthoek geschaald wordt. + + + + + + + Als voorbeeld is hier de originele rode rechthoek gedupliceerd en verschillende keren geschaald in verschillende proporties met de knop “Afgeronde hoeken schalen” uit: + + Schalen van afgeronde rechthoeken met "Afgeronde hoeken schalen" AF + + + + + + + + + + + + + + Zie hoe de grootte en vorm van de afgeronde hoeken gelijk is bij alle rechthoeken opdat de afrondingen perfect uitgelijnd zijn in de rechter bovenhoek. Alle blauw gestippelde rechthoeken zijn afkomstig van de originele rode rechthoek door schalen met het selectie-gereedschap zonder manuele aanpassing van de afrondingshandvatten. + + + + + + + Ter vergelijking is hier dezelfde compositie, maar nu gemaakt met de knop“Afgeronde hoeken schalen” aan: + + Schalen van afgeronde rechthoeken met "Afgeronde hoeken schalen" AAN + + + + + + + + + + + + + + Nu zijn de afgeronde hoeken net zo verschillend bij de diverse rechtoeken. Er is geen enkele overeenkomst in de rechter bovenhoek (zoom in!). Dit is (uiterlijk) gelijk aan het geval waarbij je de originele rechthoek zou converteren naar een pad (Ctrl+Shift+C) en dit te schalen als een pad. + + + + + + + Dit zijn de toetscombinaties voor de afrondingshandvatten van een rechthoek: + + + + + + + + Sleep met Ctrl om de andere straal gelijk te maken (cirkelvormige afronding). + + + + + + + + Ctrl+klik om de andere straal gelijk te maken zonder slepen. + + + + + + + + Shift+klik om de afronding te verwijderen. + + + + + + + Je hebt misschien opgemerkt dat de gereedschapsdetailsbalk van het Rechthoek-gereedschap de horizontale (Rx) en verticale (Ry) afrondingsstralen van de rechthoek weergeeft zodat je ze precies kan instellen met een lengteëenheid naar keuze. De knop Zonder afronding doet wat hij zegt - afronding bij de geselecteerde rechthoek(en) verwijderen. + + + + + + + Een belangrijk voordeel van deze bediening is de mogelijkheid tot gelijktijdige aanpassing van verschillende rechthoeken. Indien je bijvoorbeeld alle rechthoeken in de laag wil aanpassen, druk dan op Ctrl+A (Alles selecteren) en stel de waarden in die je wil bij de gereedschapsdetails. Indien er ook andere objecten dan rechthoeken geselecteerd zijn, worden deze genegeerd - enkel rechthoeken worden aangepast. + + + + + + + Beschouwen we nu de herschaalhandvatten van een rechthoek. Je kan je afvragen waarom we deze nodig kunnen hebben, indien we evengoed de rechthoek kunnen schalen met het selectie-gereedschap? + + + + + + + Het probleem met het selectie-gereedschap is dat de notie van horizontaal en verticaal altijd deze van de pagina is. In tegenstelling hiermee schalen de herschaalhandvatten van de rechthoek langs de zijden van de rechthoek, zelfs indien de rechthoek geroteerd of scheefgetrokken is. Tracht bijvoorbeeld deze rechthoek eerst te schalen met het selectie-gereedschap en vervolgens met de herschaalhandvatten van het rechthoek-gereedschap: + + + + + + + + Aangezien er twee herschaalhandvatten zijn, kan je de rechthoek schalen in elke richting verplaatsen of langs zijn zijden verplaatsen. Herschaalhandvatten behouden altijd de afrondingsstralen. + + + + + + + Dit zijn enkele toetscombinaties voor de herschaalhandvatten: + + + + + + + + Sleep met Ctrl om het schalen te beperken tot de richting van de zijden of diagonaal van de rechthoek. Met andere woorden, Ctrl behoudt ofwel breedte, hoogte of de hoogte/breedte verhouding van de rechthoek (eveneens in zijn eigen coördinatensysteem dat geroteerd of scheefgetrokken kan zijn). + + + + + + + Hier is dezelfde rechthoek. De grijze puntlijnen tonen de richtingen waarin de herschaalhandvatten zullen verplaatsen door slepen samen met Ctrl (probeer): + + + + + + + + + + Beperkingen ten opzichte van rechthoek - herschaalhandvat met Ctrl + + + + + + Door het scheeftrekken en roteren van een rechthoek, en vervolgens te dupliceren en schalen met de herschaalhandvatten, kunnen 3D-composities eenvoudig gemaakt worden: + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + 3 originele rechthoeken + Verschillende rechthoeken gekopieerd en herschaald met behulp van handvatten, meestal met Ctrl + + + + + + Hier zijn nog enkele voorbeelden van composities met rechthoeken, met afronding en gradiëntvulling: + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + Ellipsen + + + + + + + Het gereedschap Ellips (F5) kan ellipsen en cirkels maken die je kan omzetten in segmenten of bogen. De toetscombinaties zijn dezelfde als bij het gereedschap Rechthoek: + + + + + + + + Met Ctrl: teken een cirkel of een ellips met integer-ratio van de stralen. + + + + + + + + Met Shift: teken rond het startpunt als centrum. + + + + + + + Laten we de handvatten van een ellips bekijken. Selecteer deze: + + + + + + + + Initieel zie je eveneens drie handvatten, maar er zijn er eigenlijk vier. Het rechtse handvat zijn twee overlappende handvatten die je toelaten de ellips te “openen”. Sleep het rechtse handvat en sleep vervolgens het handvat dat verschijnt om een segmenten of bogen te verkrijgen: + + + + + + + + + + + + + + Om een segment (boog met twee stralen) te maken, sleep buiten de ellips; om een boog te maken, sleep erbinnen. Hierboven zijn 4 segmenten links en drie bogen rechts. Merk op dat bogen open vormen zijn, dit wil zeggen dat de lijn enkel langs de ellipsrand gaat, maar niet de uiteinden van de boog verbindt. Dit wordt duidelijker indien je de vulling verwijdert, zodat enkel de lijn overblijft: + + + + + + 15 + + + Segmenten + Bogen + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + Let op de waaierachtige groep van smalle segmenten aan de linkerzijde. Deze is eenvoudig te maken door het draaien in stappen van het handvat met Ctrl. Dit zijn de sneltoetsen voor handvatten van bogen/segmenten: + + + + + + + + Met Ctrl: om het handvat te draaien in stappen van 15 graden. + + + + + + + + Shift+klik om de ellips volledig te maken (geen boog of segment). + + + + + + + De draaistap kan aangepast worden in de Inkscape Voorkeuren (tabblad Stappen) + + + + + + + De twee andere handvatten van de ellips worden gebruikt voor het schalen rond het middelpunt. De toetscombinaties zijn vergelijkbaar met deze van de afrondingshandvatten van een rechthoek: + + + + + + + + Slepen met Ctrl om een cirkel te maken (andere straal gelijk maken). + + + + + + + + Ctrl+klik om een cirkel te maken zonder slepen. + + + + + + + Bovendien passen deze handvatten, net zoals de afrondingshandvatten van rechthoeken, de hoogte en breedte van de ellips aan in het assenstelsel eigen aan de ellips. Dit betekent dat een geroteerde of scheve ellips eenvoudig kan uitgerokken of samengedrukt worden langs de originele assen en geroteerd of scheefgetrokken blijven. Tracht een van deze ellipsen te schalen met behulp van hun herschaalhandvatten. + + + + + + + + + Sterren + + + + + + + Sterren zijn de meest complexe en de meest opwindende Inkscape vorm. Indien je je vrienden wil imponeren, laat ze dan spelen met het gereedschap Sterren. Het betekent eindeloos vermaak - ronduit verslavend! + + + + + + + Het gereedschap Sterren kan twee gelijkaardige maar verschillende soorten objecten maken: sterren en polygonen. Een ster heeft twee handvatten waarvan de posities de lengte en vorm van de tippen bepalen. Een polygoon heeft slechts een handvat dat de polygoon roteert en schaalt wanneer het versleept wordt: + + + + Ster + + + + Veelhoek + + + + + + + In de gereedschapsdetailsbalk van het gereedschap sterren is er eerst een selectievak om de ster om te zetten in de overeenkomstige polygoon en terug. Het volgende numerieke veld stelt het aantal hoekpunten van een ster of polygoon in. Deze parameter kan alleen via de gereedschapsdetailsbalk ingesteld worden. De toegelaten range gaat van 3 (logisch) tot 1024, maar het gebruik van grote getallen (bv. > 200) vertraagt de computer. + + + + + + + Tijdens het tekenen van een ster of polygoon, + + + + + + + + Sleep met Ctrl om te draaien in stappen van 15 graden. + + + + + + + Van nature is een ster een interessantere vorm, alhoewel polygonen in de praktijk vaak bruikbaarder zijn. De twee handvatten van een ster hebben licht verschillende functies. Het eerste handvat (initieel op een knooppunt, bijvoorbeeld op een convexe hoek) maken de stralen van de ster langer of korter, maar wanneer je roteert ten opzichte van het middelpunt van de vorm roteert het ander knooppunt mee. Dit betekent dat je de stralen niet kan scheeftrekken met dit handvat. + + + + + + + Het andere handvat (initieel op een concave hoek tussn twee knooppunten) kan daarentegen radiaal en tangentieel vrij bewegen zonder het andere handvat op een hoekpunt te beïnvloeden. (In feite kan dit handvat zelf een hoekpunt worden door het verder van het middelpunt te plaatsen dan het andere handvat.) Dit handvat kan de stralen van de ster scheeftrekken om alle soorten kristallen, mandala's, sneeuwvlokken en stekelvarkens te maken: + + + + + + + + + + + + + + + + Indien je een gewone ster wil zonder dit maatwerk, kan je het tweede handvat eveneens laten werken als het eerste schalingshandvat: + + + + + + + + Sleep met Ctrl om de stralen strict radiaal te houden (geen helling). + + + + + + + + Ctrl+klik om de helling te verwijderen zonder slepen. + + + + + + + Als een handige toevoeging van het slepen van handvatten heeft de gereedschapsdetailsbalk het veld spaakverhouding dat de verhouding van de afstanden van beide handvatten tot het middelpunt bevat. + + + + + + + Sterren in Inkscape hebben nog twee trucs. In de meetkunde is een veelhoek een vorm met rechte randen en scherpe hoeken. In de echte wereld bestaat er veel variatie in curvilineariteit en ronding is normaal. Inkscape kan dit eveneens. Ronding van een ster of veelhoek werkt echter een beetje anders in vergelijking met ronding van een rechthoek. Je gebruikt daartoe geen speciaal handvat, maar + + + + + + + + Shift+sleep een handvat tangentieel om een ster of veelhoek af te ronden. + + + + + + + + Shift+klik een handvat om ronding te verwijderen. + + + + + + + “Tangentieel” betekent in een richting loodrecht op de straal. Indien je een handvat “roteert” met Shift in tegenwijzerzin rond het centrum, krijg je positieve ronding; in wijzerzin krijg je negatieve ronding. Zie hieronder voorbeelden van negatieve ronding. + + + + + + + Hieronder is het verschil tussen een afgerond vierkant (gereedschap Rechthoek) en een afgeronde 4-zijdige veelhoek (gereedschap Sterren) weergegeven: + + + + Afgeronde veelhoek + + + + Afgeronde rechthoek + + + + + + + Zoals je kan zien, heeft een afgeronde rechthoek rechte lijnstukken en cirkelvormige (of algemeen elliptische) afrondingen. Een afgeronde veelhoek of ster heeft daarentegen geen rechte lijnstukken; de kromming varieert continu van het maximum (in de hoeken) naar het minimum (halfweg tussen hoeken). Inkscape doet dit door middel van colineaire Bezier raaklijnen voor elk hoekpunt van de vorm (je kan ze zien indien je de vorm omzet in een pad en het gereedschap Knooppunten gebruikt). + + + + + + + De parameter Afronding die je kan aanpassen in de gereedschapsdetailsbalk, is de verhouding van deze raaklijnen tot de lengte van de zijden van de polygoon/ster waaraan zij raken. Deze parameter kan negatief zijn wat de richting van de raaklijnen omkeert. Waarden van 0.2 tot 0.4 geven “normale” ronding; andere waarden geven dikwijls mooie, ingewikkelde en totaal onvoorspelbare patronen. Een ster met een grote afronding kan reiken tot ver voorbij de posities van de handvatten. Hier zijn enkele voorbeelden, elk met de waarde voor afronding: + + + + + + + + + + + + + + + 0.25 + 0.25 + 0.25 + 0.37 + + 0.43 + 3.0 + -3.0 + + 0.41 + 5.43 + 1.85 + 0.21 + -3.0 + + -0.43 + + -8.94 + + 0.39 + + + + + + Indien je de stralen van een ster scherp wil hebben, maar de concave punten afgerond of vice verse, kan dit eenvoudig bekomen worden door het toekennen van een dynamische rand aan de ster: + + + + + Originale ster + Gekoppelde rand, vernauwing + Gekoppelde rand, verwijding + + + + + + Shift+slepen van handvatten van een ster in Inkscape is een van de ''' . Maar het kan nog beter. + + + + + + + Om nauwkeuriger reële vormen te maken, kan Inkscape sterren en polygonen randomiseren (willekeurig vervormen). Weinig randomisatie maakt een ster minder regelmatig, menselijker en soms grappig; sterke randomisatie is een boeiende manier om een diversiteit aan gekke, onvoorspelbare vormen te maken. Een afgeronde ster blijft mooi afgerond bij randomisatie. Dit zijn de toetscombinaties + + + + + + + + Alt+sleep een handvat tangentieel om de ster of polygoon te randomiseren. + + + + + + + + Alt+klik een handvat om randomisatie te verwijderen. + + + + + + + Bij het tekenen of handvat-wijzigen van een gerandomiseerde ster, zal deze “beven” omdat elke unieke positie van zijn handvatten overeenkomt met zijn eigen unieke randomisatie. Bijgevolg, een handvat verplaatsen zonder Alt herrandomiseert de vorm bij dezelfde mate van willekeur, terwijl Alt-slepen de randomisatie behoudt, maar de mate van willekeur aanpast. Hier zijn sterren waarvan de parameters identiek zijn, maar ze zijn elk geherrandomiseert door het handvat een weinig te verplaatsen (mate van willekeur is 0.1): + + + + + + + + + + + + En hier is de middelste ster van de vorige rij met de mate van willekeur variërend van -0.2 tot 0.2: + + +0.2 + +0.1 + 0 + -0.1 + -0.2 + + + + + + + + + + + Alt+klik een handvat van de middelste ster in deze rij en observeer de evolutie naar de buren rechts en links - en verder. + + + + + + + Je vind misschien je eigen toepassingen voor gerandomiseerde sterren, maar ronde amoebe-achtige vlekken en grote ruwe planeten met fantastische landschappen behoren tot de mogelijkheden: + + + + + + + + + + + + Spiralen + + + + + + + Inkscape's spiraal is een flexibele vorm en alhoewel niet zo veelzijdig is als de ster, is hij soms erg handig. Een spiraal wordt net zoals een ster vanuit het middelpunt getekend, zowel tijdens tekenen als bewerken, + + + + + + + + Ctrl+sleep om te draaien in stappen van 15 graden + + + + + + + Eens getekend heeft een spiraal twee handvatten op de uiteinden. Beide handvatten rollen de spiraal bij gewoon slepen op of af (dit wil zeggen, het aantal draaiingen verandert). Mogelijke toetscombinaties: + + + + + + + Buitenste handvat: + + + + + + + + Shift+sleep om te schalen/roteren rond het middelpunt (zonder op-/afrollen) + + + + + + + + Alt+sleep om de straal vast te houden tijdens op-/afrollen. + + + + + + + Binnenste handvat + + + + + + + + Alt+sleep verticaal om te convergeren/uit te waaieren. + + + + + + + + Alt+klik om uitwaaiering opnieuw in te stellen + + + + + + + + Shift+klik om het binnenste handvat naar het middelpunt te verplaatsen. + + + + + + + Uitwaaiering van een spiraal is de mate van niet-lineariteit in de omwentelingen. Indien gelijk aan 1, is de spiraal uniform. Indien kleiner dan 1 (Alt+sleep naar boven), is de spiraal denser in de periferie. Indien groter dan 1 (Alt+sleep naar onder), is de spiraal denser in het midden: + + 0.2 + 0.5 + 6 + 2 + 1 + + + + + + + + + + + Het maximaal aantal omwentelingen is 1024. + + + + + + + Net zoals het ellipsgereedschap niet alleen bruikbaar is voor ellipsen, maar ook voor bogen (lijnen met constante kromming), is de spiraal handig voor het maken van lijnen met continu variërende kromming. In vergelijking met een gewone Bezier curve is een spiraal dikwijls handiger, omdat je hem korter of langer kan maken met het handvat langs de curve, zonder de vorm te beïnvloeden. Bovendien, waar een spiraal meestal getekend wordt zonder vulling, kan je vulling toevoegen en de lij verwijderen voor interessante effecten. + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + Vooral interessant zijn spiralen met puntlijn - deze combineren de goede dichtheid van de vorm met reguliere equidistante markeringen (punten of strepen) voor mooie Moiré-effecten: + + + + + + Conclusies + + + + + + + Inkscape's vormgereedschappen zijn ergf krachtig. Leer hun trucs en speel ermee - dit verdient zichzelf terug bij je ontwerpen, omdat het gebruik van vormen in plaats van eenvoudige paden je vectorwerk sneller maakt en eenvoudiger te bewerken. Indien je ideeën hebt voor toekomstige verbeteringen aan de vormgereedschappen, contacteer aub. de ontwikkelaars. + + + + + + + + + + + + + + + + image/svg+xml + + + + + + + + + + + + + + + + + Gebruik Ctrl+pijl omhoog om te scrollen + + + +